Ekonomia a osoba - w kręgu inspiracji personalizmem ekonomicznym | Konrad Czernichowski, Krzysztof Matuska

wtorek, 14 października 2025

Niniejsza monografia, mająca charakter interdyscyplinarny, stanowi interesującą i śmiałą próbę poszukiwania inspiracji dla rzeczywistości, którą można określić „personalizmem ekonomicznym”.
Przedstawiono w niej historię myśli ekonomicznej, ewolucję ekonomii od merkantylistycznego akcentowania bogactwa państwa, przez fizjokratyczne uznanie roli natury, aż po klasyczne ujęcie Adama Smitha, które położyło fundamenty pod wolnorynkowe podejście. Opisano także kontrpropozycje socjalistyczne oraz alternatywne nurty, jak szkoła austriacka czy lozańska.
Podjęto także próbę rewizji paradygmatu ekonomii przez pryzmat personalizmu, który przeciwstawiał się zarówno kapitalistycznemu wyzyskowi, jak i totalitarnemu kolektywizmowi. Szczególnie dwa zjawiska: globalizacja i migracje, wymagają etycznego podejścia – otwartego na człowieka, jego godność i kulturę.
W książce ukazano praktyczny wymiar personalizmu ekonomicznego. Organizacje pożytku publicznego przedstawiono jako konkretne realizacje personalistycznych wartości. Opisano także Ruch Sprawiedliwego Handlu (Fair Trade), interesującą inicjatywę „Adopcja Serca”, a więc program wsparcia edukacyjnego dzieci z krajów globalnego Południa, realizowany m.in. przez Ruch „Maitri”.
Recenzowana monografia to projekt ambitny, oryginalny i intelektualnie nośny. Łączy dwa pozornie odległe obszary: ekonomię – często postrzeganą jako naukę ilościową i pragmatyczną – z filozofią personalizmu, która stawia osobę ludzką w centrum refleksji. Taka perspektywa otwiera ważną przestrzeń do krytycznej analizy współczesnych modeli gospodarczych, w których człowiek bywa zredukowany do bycia homo oeconomicus.

Z recenzji dr. hab. Grzegorza Bartha, prof. KUL

---