LIST OTWARTY DO PANA JULIUSZ ŁADY. WYBÓR PISM | Konstanty Łubieński | wstęp, wybór i opracowanie Ariel Orzełek

wtorek, 8 lipca 2025

Inicjatywa wydania pism Łubieńskiego jest niezwykle ciekawym pomysłem. Przede wszystkim ze względu na wagę tego polityka dla zrozumienia polityki katolików świeckich w okresie PRL, ale także ze względu na to, iż sam Łubieński, co podkreślone jest we wstępie, nie jest kojarzony z refleksją polityczną. W polskiej historiografii jest on postrzegany jako polityk zazwyczaj bardzo koniunkturalny, za działaniami którego nie stało głębsze zrozumienie procesów politycznych i społecznych tamtego czasu. Prezentowany wybór pism odsłania głębszy wymiar jego aktywności i pozwala uwzględnić ideowe uzasadnienie jego politycznej drogi.

dr hab. Maciej Zakrzewski

Konstanty Łubieński (1910–1977) był politykiem i myślicielem zaangażowanym w międzywojenny ruch mocarstwowy, oficerem Armii Krajowej, a następnie zwolennikiem ugody katolików z komunistami, której dawał wyraz jako publicysta, działacz Stowarzyszenia PAX i ruchu Znak, a także wieloletni poseł na Sejm PRL. Jego najgłośniejszy tekst List otwarty do Pana Juliusza Łady z grudnia 1948 r. był wyrazem przekonania o zbieżności społecznych celów socjalizmu i katolicyzmu. Myśl polityczna Łubieńskiego podlegała ciągłej ewolucji, będąc wyrazem tyleż reakcji na zmienne uwarunkowania, co prób zrozumienia i opisania rzeczywistości w zgodzie z własnymi poglądami, warunkowanymi przez wyznawane przez niego patriotyzm, katolicyzm i socjalizm.

dr hab. Ariel Orzełek

Przestępczość dzieci w myśli prawnej Aleksandra Mogilnickiego | Agata Grudzińska

poniedziałek, 7 lipca 2025

Za szczególnie cenne trzeba uznać wywody dotyczące opieki nad dzieckiem opuszczonym i zaniedbanym prowadzone na przykładzie doświadczeń innych państw. Należy pochwalić Autorkę za podjęcie próby oglądu horyzontalnego omawianej kwestii zarówno w kontekście prawnym, jak i społecznym (…).
Część analityczno-opisową (…) wieńczą uwagi końcowe, w których znalazło się (…) podsumowanie całej dysertacji z trafnymi i dojrzałymi naukowo wnioskami. (…) W tym miejscu należy pochwalić Autorkę rozprawy za uwypuklenie znaczenia koncepcji Aleksandra Mogilnickiego dla rozwoju prawa, a szczególnie prawa karnego w Polsce. Moim zdaniem uwagi końcowe stanowią najlepiej napisaną część rozprawy, w której Autorka pokazuje się jako wytrawna znawczyni tematu. Bogactwo literatury przedmiotu przytaczanej na koniec rozważań o koncepcjach prawnych Mogilnickiego czyni z pracy pozycję dojrzałą i wartościową.

Z recenzji prof. dr hab. Macieja Marszala

Podstawowe standardy europejskiego systemu ochrony praw człowieka | Leszek Leszczyński, Bartosz Liżewski

piątek, 4 lipca 2025

Zasadniczym trzonem monografii jest prezentacja podstawowych standardów orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w odniesieniu do poszczególnych praw (grup praw) unormowanych w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Analizy w tym zakresie poprzedzone są prezentacją i krótkim omówieniem porównawczym trzech rodzajów regulacji normatywnych. W ich ramach regulacja EKPC (…) pojawia się obok odnoszącej się do tej grupy praw regulacji Konstytucji RP oraz Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Efekt komparatystyczny (…) zestawiony zostaje z orzecznictwem ETPC jako organu ostatecznie określającego europejski stan-dard ochrony danego prawa czy też wolności, zarówno w ramach standardu podstawowego, jak i standardów szczegółowych.

Ze Wstępu

W pierwszej kolejności zasługuje na podniesienie, że książka została przygotowana przez dwóch wybitnych znawców tematyki międzynarodowej ochrony praw człowieka. Wielkim atutem Autorów recenzowanej pracy jest łączenie przez nich wiedzy z zakresu teorii i filozofii prawa właśnie z dogmatyką prawa międzynarodowego i międzynarodowej ochrony praw człowieka. Wystarczy w tym miejscu wspomnieć o niezwykle cennych monografiach, jak np. Ochrona praw człowieka w Europie. Szkic zagadnień podstawowych autorstwa Leszka Leszczyńskiego i Bartosza Liżewskiego, czy też o wydanej w 2015 r. książce Operacjonalizacja ochrony praw człowieka w porządku Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Studium teoretycznoprawne autorstwa Bartosza Liżewskiego. W tym kontekście przedstawiona do oceny publikacja także wpisuje się w przedmiot zainteresowania obu Autorów i stanowi kolejny cenny wkład w literaturę z zakresu ochrony praw człowieka.

Z recenzji dr. hab. Sebastiana Sykuny, prof. UG

Podmioty komunikowania politycznego | red. Łukasz Jędrzejski, Anna Szwed-Walczak

piątek, 4 lipca 2025

Komunikowanie polityczne od zarania dziejów stanowiło zarówno element prowadzonych dyskursów publicznych, jak i formę oddziaływania na elity czy potencjalnych wyborców. Ewolucja świata politycznego w kierunku postpolityki zastąpiła klasyczną perswazję opartą na rzeczowej argumentacji próbą oczarowania odbiorców zgrabną metaforyką, w której opowieści oparte są na życzeniach i marzeniach. Przemiany te można prześledzić zarówno w układzie chronologicznym, jak i technologicznym. Pojawienie się social mediów spowodowało dominację strategii bazujących na niesprawdzonych informacjach, metaforach czy symbolach. Wiąże się to z dostrzeżonym przez Ernsta Casirera w Eseju o człowieku charakterze człowieka jako homo symbolicus, mającym skłonność do ulegania wielowarstwowym znakom ikonicznym odwołującym się do przeszłych doświadczeń, współczesności i projekcji przyszłości. […]
Niewątpliwą zaletą opracowania jest szeroki zakres podejmowanej problematyki. Teksty poświęcone historycznym aspektom komunikowania mogą nie tylko służyć lepszemu poznaniu dziejów prasy, ale, co istotne, mogą pełnić rolę swoistego drogowskazu dla dobrych praktyk dziennikarskich. Przypomnienie etycznych zasad komunikowania jest ważne w sytuacji, gdy bezwstyd staje się normą dla wielu aktorów politycznych. Podobne uwagi odnieść można do kompetencji językowych twórców komunikatów politycznych. I wreszcie istot-na jest odpowiedzialność za słowo. Przeszłości nie należy traktować jako pożą-danej przeszłości, ale jako swoisty rezerwuar dobrych praktyk.

Z recenzji prof. dr. hab. Grzegorza Radomskiego, UMK

Kościół i ekonomia. Pojęcie i istota rozwoju gospodarczego w nauczaniu papieskim po Soborze Watykańskim II (1965-2015) | Kamil Michaluk

wtorek, 24 czerwca 2025

Recenzowana praca [...] stanowi interesujące studium na temat rozwoju gospodarczego. Analizując ten rozwój, Autor zwraca uwagę na jego odniesienia religijne znajdujące swój wyraz w nauczaniu społecznym papieży na przestrzeni lat 1965–2015. Dobrze się stało, że w tego rodzaju badaniach zostały uwzględnione elementy o treści religijnej. Samą bowiem religię (katolicką) można postrzegać jako rzeczywistość wnoszącą swój kulturowy wkład także w gospodarowanie. Autor jest przekonany, i to nie bez uzasadnionych racji, że istnieją związki pomiędzy tekstami czy prawdami religijnymi a podstawowymi dla ekonomii pytaniami: Co produkować? Dla kogo? Po jakiej cenie?

Z recenzji o. dr. hab. Jana Mazura OSPPE,
emerytowanego prof. Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie

Strategie edukacji międzykulturowej w podnoszeniu świadomości kulturowej | Marzena Okrasa

środa, 18 czerwca 2025

Publikacja wnosi istotny, oryginalny i znaczący wkład w dziedzinę nauk społecznych. Autorka podejmuje w niej zagadnienia istotne dla pedagogiki społecznej, pedagogiki szkoły i pedagogiki międzykulturowej, ukazując przy tym interdyscyplinarne ujęcie problematyki. Ponadto z myślą o nauczycielach przedstawia opracowanie wybranych materiałów w obszarze metod pracy, co może służyć do wykorzystania w działaniach edukacyjnych. Monografia wypełnia swoistą „lukę” w określeniu edukacyjnych możliwości, szans oraz ograniczeń w zakresie edukacji międzykulturowej, a – co najistotniejsze – ze względu na aktualność podejmowanej problematyki stanowi zbiór zaleceń metodycznych ukazujących sposoby wykonywania czynności o charakterze uniwersalnym, przydatnych w każdej sytuacji edukacyjnej i dostosowanych do warunków, w jakich przebiega dany proces kształcenia.
Niezbędne jest wprowadzanie działań edukacyjnych podnoszących świadomość w zakresie różnorodności kulturowej. Wiedza teoretyczna i rozwiązania praktyczne w tym obszarze powinny być elementem obowiązkowego przygotowania nauczycieli do zawodu, a prezentowana publikacja może być z powodzeniem wykorzystana w procesie kształcenia i dokształcania nauczycieli. Rozprawa jest cennym źródłem informacji dla badaczy i praktyków zainteresowanych zagadnieniami środowiska zróżnicowanego kulturowo ze względu na podjęcie ważnego społecznie i edukacyjnie zagadnienia (...).

Z recenzji dr hab. Anny Szafrańskiej, prof. UŚ

Optymizm pedagogiczny nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej | Ewa Sosnowska-Bielicz

piątek, 13 czerwca 2025

Monografia Optymizm pedagogiczny nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej. Nowy wymiar profesjonalizmu zawodowego nauczyciela wpisuje się w nurt prac badawczych ujmujących w optyce naukowej zagadnienie dyspozycji i cech osobowych nauczycielek i nauczycieli, a więc takich prac badawczych, które wykraczają poza „twarde” kompetencje merytoryczne i metodyczne nauczycieli, zwracając uwagę na rolę tzw. kompetencji miękkich. Autorka czyni kategorię naukową, jaką jest optymizm pedagogiczny, elementem szerzej ujmowanych kompetencji profesjonalnych, słusznie zaznaczając we wstępie, że „zagadnienie optymizmu, w tym optymizmu pedagogicznego, w literaturze przedmiotu funkcjonuje jedynie szczątkowo i trudno odnaleźć jego definicję czy chociaż bardziej wnikliwe omówienia”. Ta luka stworzyła pewne pole do rozważań i możliwości badań, analiz i interpretacji naukowych.

Fragment recenzji dr hab. Kingi Kuszak, prof. UAM

Interpretacja przepisów prawnych przez mediatora. Model wykonywania prawa na przykładzie regulacji zasady konstrukcyjnej poufności mediacji w kodeksie postępowania cywilnego | Paweł Kłos

piątek, 13 czerwca 2025

Książka przedstawia autorski model interpretacji przepisów prawnych dotyczący rozumienia pojedynczego przepisu. Do skonstruowania tego modelu wiodła Autora droga analizy takich zagadnień, jak pojęcia prawa w ogólności, sporu, mediacji, jak współczesne koncepcje dotyczące stosowania i wykonywania prawa, jak analityczna teoria normy prawnej Jerzego Landego czy współczesne koncepcje wykładni prawa, w której jako czytelnicy możemy mu towarzyszyć...

dr hab. Joanna Mucha, prof. UAM

Żywioły życia w sztuce, filozofii, estetyce. Perspektywy nowoczesnego holizmu | red. Teresa Pękala, Roman Kubicki

środa, 11 czerwca 2025

Monografia Żywioły życia w sztuce, filozofii, estetyce. Perspektywy nowoczesnego holizmu obejmuje teksty o zróżnicowanej i bogatej problematyce. Redaktorzy, Teresa Pękala i Roman Kubicki, wydzielili w niej sygnalizowane podtytułami trzy grupy tematyczne, wokół których ogniskują się poszczególne rozprawy: Filozoficzne perspektywy myślenia holistycznego; Holizm w kontekście doświadczenia i interpretacji sztuki; Pytania istotne. Wspólnym mianownikiem tej zasadnej i klarownej kompozycji jest pytanie, w jaki sposób „przeżywanie świata” łączy się dziś z koniecznością „życia w świecie”, w którym iluzję stabilności zastąpiła „płynność, nieprzewidywalność” i niejasność statusu bytującego tu człowieka. Potrzeba zbadania tego statusu rozdarta jest między bieguny „żywiołu” i „logosu”, w której to perspektywie pojawia się model myślenia holistycznego. Czy mogłoby ono – ponownie – pełnić kluczową rolę w poszukiwaniu utraconego obrazu rzeczywistości jako „całości”? Mimo obaw, jakie budzi obraz ludzkości biorącej udział (na ogół bezwiednie) w „cywilizacji spektaklu”, jego „poetyka” nie wykluczała pewnej iskry „żywiołowości” w działaniu uczestników. Czy jednak – wskutek gwałtownych skoków myślowego rozwoju – owej „społeczności spektaklu” nie zastąpi bliżej nieokreślona „zbiorowość powszechnej imitacji”, kontrolowana przez (trudno uchwytne dla uczestnika) technologiczne i propagandowe mechanizmy nacisku? Lektura materiałów zgromadzonych w niezwykle ciekawej, wielowariantowej, a przecież spójnej w generaliach monografii skłania do refleksji mobilizującej czytelnika do przeciwdziałania negatywnym zjawiskom, sygnalizowanym w poszczególnych rozprawach. Może byłoby dobrze postawić pytanie – istotne – co każdy z nas, humanistów, jest w stanie na własnym podwórku w tej sprawie uczynić?

Z recenzji prof. dr hab. Ewy Łubieniewskiej

Utopia technologiczna w myśli politycznej transhumanizmu | Marcin Pomarański

środa, 11 czerwca 2025

Transhumanizm jest konglomeratem idei i poglądów filozoficznych związanych z poszukiwaniem nieśmiertelności. Postuluje użycie nauki i techniki do poprawy psychicznej i fizycznej kondycji człowieka. Badania nad ulepszaniem i przemianą człowieka prowadzone są w ramach różnych dyscyplin naukowych. Jednym z istotnych obszarów są badania nad procesem cyborgizacji, czyli wzmacniania człowieka technologią [...].
Marcin Pomarański uczynił przedmiotem swoich badań myśl, która staje się i jest coraz bardziej interesująca, a nawet intrygująca. Nie zawsze jednak uznawana jest za poważną. Tym bardziej należy się Autorowi szacunek za to, że problemy badawcze związane z tym nurtem myślowym „wziął na warsztat”, odważnie je potraktował i sprostał niełatwemu zadaniu dogłębnej analizy transhumanizmu jako utopijnej myśli politycznej. Bo to właśnie utopie i śmiałe wyobrażenia przyszłości napędzają świat, zasadniczo przyczyniają się do postępu, dynamizują życie społeczne i rozwój gospodarczy, a świat czynią możliwym do egzystencji w czasach jakże trudnych, choć niepozbawionych wizji pięknych i szlachetnych albo kiczowatych i brutalnych.

Z recenzji wydawniczej prof. dra hab. Pawła Malendowicza