Teoria archiwistyki | Janusz Łosowski

środa, 4 grudnia 2024

Archiwistyka jako dyscyplina naukowa zajmująca się archiwami cieszy się rosnącym zainteresowaniem, ponieważ za sprawą technologii informatycznych archiwa są coraz dostępniejsze nie tylko dla badaczy przeszłości, ale również dla nieprofesjonalnych użytkowników. Wszyscy mogą zapoznać się z treścią przechowywanych w nich materiałów za pośrednictwem własnych komputerów, nie wychodząc z domu. A są w nich setki metrów bieżących akt zawierających informacje o każdej dziedzinie życia. Rosnąca ranga dyscypliny archiwalnej powoduje konieczność badania jej podstaw teoretycznych.
Książka ta stanowi pierwsze w Polsce opracowanie poświęcone teorii archiwistyki i jest jedną z nielicznych tego rodzaju publikacji w literaturze europejskiej. Składa się z dziesięciu rozdziałów. Ich lektura pozwala na poznanie problemów nazwy dyscypliny, jej przedmiotu i zakresu oraz podziału wewnętrznego. Zawiera również charakterystykę jej części składowych, związków z innymi dyscyplinami naukowymi oraz podstawowych pojęć określających jej zakres. W dalszej części pracy dokonano podziału metod badawczych i ich charakterystyki, opisano funkcje dyscypliny, a nawet zasygnalizowano problem etyki archiwalnej.
Autor opracowania przedstawił różne stanowiska dotyczące wymienionych problemów, nie rezygnując z formułowania własnego. W niektórych kwestiach nie wahał się stawać w wyraźnej opozycji wobec panujących opinii. Dla ułatwienia czytelnikom lektury niniejszej książki na szerszą skalę zastosowano w niej schematy graficzne. Dzięki temu można łatwiej poznać istotę poglądów autora i ocenić wartość jego propozycji. Polemiczny aspekt wywodów zawartych w opracowaniu może zachęcić czytelników do zapoznania się z nimi i głębszej refleksji dotyczącej istoty archiwistyki oraz jej miejsca we współczesnej humanistyce.